दुसर्या दिवशी लता आंघोळीला गेल्यावर आई मा‍झ्या रूममध्ये आली व बोलू लागली, “विजय, मी काल तुला सांगत होते ना की एक दोन दिवस थांब म्हणून. बघ लताने जर काल रात्री आपल्याला त्या अवस्थेत बघितले असते तर काय झाले असते? माझ्याकडे तर तिच्या एकाही प्रश्नाचे उत्तर नव्हते. तू तर एकवेळ लहान आहे पण मी मोठी असून देखील ती चूक करत होते आणि अजून तुझे बाबा जाऊन काही महिनेच उलटलेले असताना मी असे करणे किती अयोग्य आहे बघ. त्यामुळे नेहमी लक्षात ठेव अति घाई संकटात जाई.”
त्यावर मी आईला विचारले, “खरं आहे आई तुझं, काल नशीब चांगले म्हणून आ पण वाचलो. अगं आई, एक विचारू का तुला?”
आई म्हणाली, “हा बोल, काय म्हणतोस?”
मी म्हणालो, “आता लता नववीमध्ये गेली आहे व पुढच्या वर्षी दहावीला जाईल. तुला तर माहितच आहे की शाळा किती लांब आहे. आतापर्यंत मी तिच्या सोबतीला होतो पण यापुढे मी कॉलेजला जाणार त्यामुळे लताला एकटीलाच शाळेत जावेर्‍यावे लागेल. तिला दररोज सकाळी लवकर उठून तीन किलोमीटर चालत जावे लागेल व परत संध्याकाळी तीन किलोमीटर चालत यावे लागेल. बरं तिला सायकल पण चालवता येत नाही. विचार कर लताला रोज सकाळी सहा वाजता घरातून निघावे लागेल व रात्री घरी यायला जवळ जवळ संध्याकाळी सात वाजतील. आता लता मोठी होत चालली आहे त्यामुळे तिला एकटी दुकटीला असे पायी इतक्या लांब शाळेत पाठविणे धोक्याचे वाटते.”
आईने विचारले, “मग तुझे काय म्हणणे आहे?”
मी म्हणालो, “अगं आई, आ पण लताला मामाकडे शाळेत घालायचे का? ती शाळा पण चांगली आहे आणि मामाच्या घराजवळच आहे, पाच मिनिटांत शाळेत पोहोचेल.”
त्यावर आई गालात हसली व म्हणाली, “अच्छा, म्हणजे तुला लताची अडचण व्हायला लागली म्हणून लगेच तिला मामाच्या तिकडे शाळेला पाठवायची का? तुझ्या लंडाची रोजच्या रोज सोय होत नाही म्हणून तिची कशाला गैरसोय करतोय?”
मी म्हणालो, “तसं नाही गं आई, पण तूच विचार कर ना? लताला येथे एवढ्या लांब एकटीला शाळेत पाठविणे योग्य आहे का?”
त्यावर आई म्हणाली, “तुझा मुद्दा योग्य आहे रे, पण फक्त लताच्या शिक्षणासाठीच तू हा विचार करत नाहीस हे मला माहिती आहे. एकदा का लता मामाकडे गेली की मागील दहा दिवसांप्रमाणे तुला सर्व रान मोकळे राहणार व तू दिवसरात्र माझा चारा खात बसणार, खरं की नाही?”
मी बोललो, “आई, तुझ्यापासून काय लपवणार? लताची अडचण तर होतच आहे गं. आता बाबा नसल्यामुळे फक्त लताचाच धोका आहे आपल्याला. पण विचार कर, लता मामाकडे शाळेला गेली तर आपले काम अधिकच सोपे होईल परंतु तिचे शिक्षण देखील चांगले होईल ना? त्याच प्रमाणे लताच्या येण्या-जाण्याचा आपल्या जिवाला रोजचा घोर देखील लागणार नाही. तिकडे मामा-मामी लताची योग्य रित्या देखभाल करतील यात काही शंका नाही.”
त्यावर आई बोलली, “ठीक आहे, मी तिला बोलून बघते एकदा. पण त्याआधी मामाशी पण एकदा चर्चा करायला हवी.”
मी म्हणालो, “अगं, मामा थोडाच नाही म्हणणार आहे? तुझ्या आधी मीच बोलता बोलता लताबरोबर विषय काढतो व तिचे काय मत आहे जाणून घेतो.”
आई म्हणाली, “हो रे, आता तू ठरविले आहे म्हणजे तू ते करणारच यात काही शंका नाही, तुला कसेही करून रोज तुझा हा बदमाश लंड मा‍झ्या पुच्चित घालायची सोय झाली पाहिजे एवढेच महत्तवाचे, हो की नाही?” असे म्हणत आईने खचकन माझा लवडा खेचण्याचा प्रयत्न केला. मी बेडवर बसलेलो होतो व आई माझ्यासमोर उभे राहून बोलत होती, तश्यातच तिने माझा लंड पकडण्याचा प्रयत्न केल्यामुळे मी तसाच तिचा हात पकडला व तिला मा‍झ्या अंगावर ओढून घेतले व पटपट तिचे मुके घेऊ लागलो. मिठीत घेऊन चार पाच वेळा मुके घेतल्यानंतर ती मा‍झ्या मिठीतून बाजूला झाली व म्हणाली, “सोड मला, लता आंघोळ करून कधी बाहेर येईल सांगता येत नाही. ती मामाकडे गेली की मग मी पूर्णवेळ तुझ्याच ताब्यात असणार आहे, कशाला एवढी घाई करतोस.” आई असे बोलल्यावर मी परत एकदा तिचा जोरदार मुका घेतला व तिला मा‍झ्या मिठीतून मुक्त केले.
लताला मामाकडे शाळेत पाठविण्यासाठी आई तयार झाल्यामुळे मी खूप आनंदी झालो होतो कारण आई जर तयार झाली नसती तर पुढे काहीही होऊ शकणार नव्हते. या आनंदामुळे पुढील काही दिवस मी अति आत्मविश्वासाने रोजच रात्री लाईट बंद करून आईला मनमुराद झवत होतो. कधी कधी आईला पण मा‍झ्या रूममध्ये बोलावून तिला पण भरपूर शरीर सुखाचा आनंद देत होतो. अश्या रितीने आमचा धंदा आता तेजीत चालला होता व आई पण आता कोणत्याही प्रकारची चिंता करत नव्हती व मला कधीही, कोठेही विरोध करत नव्हती. एखाद्या दिवशी मला उशीर झाला तर तीच स्वतः हून मा‍झ्या रूममध्ये यायची व मला लाईट बंद करायला सांगायची व माझ्यावर तुटून पडायची. आता आम्ही दोघेही बिनधास्त झालो होतो व लताचा अजिबात धाक बाळगत नव्हतो. लता पण रोज साधारण आकरा, साडे आकरापर्यंत अभ्यास करत बसायची नंतर झोपी गेली की सकाळपर्यंत उठत नसे. असा हा रोजचा दिनक्रम झाल्यामुळे गेले पंधरा-वीस दिवस माझी व आईची गिरणी रोजच चालू होती, परंतु अंधारातच.
ठरल्याप्रमाणे एकदा लताशी शाळेचा विषय काढायचा असा विचार केला व एक दिवशी संध्याकाळी आई भाजी आणण्यासाठी गेली असताना लताबरोबर बोलण्याचे ठरविले. लता दरवाजाकडे तोंड करून हॉलमध्ये पुस्तक वाचत बसली होती. मी आतमध्ये जाताच तिने पुस्तक मिटले व दप्तरामध्ये ठेवले आणि टीवी चालू केला. थोडा वेळ टीवी पाहिल्यानंतर मी लताला विचारले, “लता तुमची शाळा कधी चालू होणार आहे?”
लता – “पुढच्या महिन्यामध्ये, तीन तारखेला.”
मी- “तीन तारखेला? म्हणजे अजून आठ दिवसांतच?”
ती म्हणाली, “हो, ”
मी विचारले, “आता तुझ्याबरोबर आपल्या कॉलनीतील अजून कोण कोण आहेत, नववीमध्ये?”
ती म्हणाली, “अरे, कोणीच नाही रे, मी एकटीच आहे आता. दोन तीन मुली आहेत पण त्या सातवी आठवीमध्ये आहेत. मला तर आता टेंशनच आले आहे शाळेत जायचे व यायचे.”
मी म्हणालो, “अगं लता, यावर्षी तर तुमचे जादा तास पण भरपूर होतील व तुला खूप उशीरा शाळेतून यावे लागेल.”
ती म्हणाली, “हो रे, आता काय करणार? जावे तर लागणारच ना?”
मी म्हणालो, “लता, मी एक पर्याय सुचवू का?^
लताने विचारले, “पर्याय? कोणता? आणि कशासाठी?”
मी म्हणालो, “अगं, कशासाठी म्हणजे काय? तुला इतक्या लांब रोज एकटीलाच शाळेत जावे लागणार व संध्याकाळी देखील उशीरा एकटीलाच यावे लागणार. पावसाळ्यात, हिवाळ्यामध्ये तुला हे सर्व जमेल का?”
त्यावर लता बोलली, “जमेल का म्हणजे? का नाही जमणार? शिकायची इच्छा असेल तर सर्व जमेल.”
मी म्हणालो, “अगं, जमेल तुला पण त्यामध्ये किती ओढाताण होईल तुझी? येण्या-जाण्यामध्ये तुझा किती वेळ वाया जाईल? तसेच तू आता लहान राहिलेली नाही त्यामुळे तू संध्याकाही घरी येईपर्यंत आईचा व माझा जीव टांगणीला लागणार. इतक्या तीन किलोमीटर लांब रोज मुलीच्या जातीने एकटीने जाणे येणे सुरक्षित नाही गं. तुला कळतंय ना मी काय म्हणतोय ते?”
लता बोलली, “मला कळतंय रे ते सगळं, मी आता काही लहान मुलगी नाही बरंका? कोणत्याही परस्थितीशी दोन हात करण्याची माझ्यात ताकत आहे, मी कोणाला घाबरत नाही.”
मी – “अगं, तू लहान नाहीयेस हे बरोबर आहे व तू धीट पण आहेस हे माहिती आहे मला, म्हणूनच रात्री लाईट गेली की आईकडे पळत जायची. एवढी शूर आहेस तू, हो ना?”
लताने विचारले, “मग, अंधार झाल्यावर घाबरणारच की. आणि तुला कसे रे माहिती की मी अंधाराला घाबरून आईकडे पळत गेले होते ते?”
मी लगेच वेळ सावरत म्हणालो, “अगं आईनेच सांगितले दुसर्या दिवशी मला. त्यामुळेच कळतेय की तू किती धीट आहेस ते.”
लता बोलली. “अरे, तो धीटपणा वेगळा आणि अंधाराची भीती वेगळी.”
मी- “मी पण तेच म्हणतोय गं. तू शाळेतून येताना खूप उशीर होणार व अशावेळी अंधारही पडेल त्यावेळी तू काय करणार?”
लता बोलली, “अरे रोज रोज थोडाच अंधार होणार आहे, कधी कधी होईल अंधार, एवढे काय त्यात?”
मी म्हणालो, “अगं, मी म्हणतो तुला जर मामाच्या इकडे शाळेत घातले तर चालेल का? कारण ती शाळा पण तुझ्या शाळेपेक्षा चांगली आहे आणि मामाच्या घराच्याही एकदम जवळ आहे, म्हणजे पाच मिनिटांचेच अंतर आहे फक्त. त्यामुळे तुझा शाळेत जाण्या-येण्याचा वेळही वाचेल व उशीर झाला तरी काही भीती राहणार नाही.”
लता बोलली, “नको, मला नाही मामाच्या इकडे शाळेत जायचे.”
मी विचारले, “ पण का? काय अडचण आहे त्यामध्ये? मामा-मामी तुझी चांगली देखभाल पण करतील व तुझाही चांगला अभ्यास होईल तिकडे.”
ती म्हणाली, “नाही, मला नाही जायचे मामाकडे, मला इथेच आईबरोबर रहायचे आहे. तिला सोडून मी कुठेही जाणार नाही.”
आता लताला कसे सांगू की मला फक्त आई एकटीच पाहिजे म्हणून. तिची कशी समजूत घालावी काही कळेना. शेवटी मी म्हणालो, “अगं आईने पण हाच विचार केलेला आहे व तिने मामालाही विचारले आहे. आईच्या सांगण्यावरूनच मी तुला विचारतो आहे.”
लता बोलली, “तुम्ही काहीही केले तरी मी काही आईला सोडून जाणार नाही, ”
मी म्हणालो, “ठीक आहे, आ पण उद्या परत बोलू या विषयावर. तोपर्यंत तू यावर सविस्तर विचार कर.”
त्यावर तिने “हो” म्हटले आणि दफ्तरातून पुस्तक काढू लागली.
मी विचारले, “कसला अभ्यास करत आहेस तू? तुला जर काही मदत लागली तर मला विचार.” त्यानंतर मी पुस्तक बघण्यासाठी हात पुढे केला तर तिने बाहेर काढत असलेले पुस्तक तसेच परत दफ्तरात ठेवले.
मी बोललो, “काय गं, काय झालं? दाखव ना पुस्तक?”
ती बोलली, “आत्ता नको, नंतर दाखवते. मी एकदा धडा वाचून घेते व काही अडचण आल्यास तुला विचारेल.”
मी म्हणालो, “ठीक आहे, मग मी जे काही आता बोललो त्यावर विचारपूर्वक निर्णय घे व उद्या मला सांग.”
असे बोलून मी बाहेर आलो व मा‍झ्या रूममध्ये निघालो. जाता जाता खिडकीतून पाहिले तर लता परत अभ्यास करू लागली होती.
