नंदा काकी |भाग २

चहाच्या वेळेस घराकडे पावले वळली. आमच्या घराच्या अलीकडेच काही अंतरावर नंदाचे घर लागत होते. घराच्या दाराज्याला उंबरठा होता. त्यावरच ती बसलेली होती. लांबूनच तिला पाहून मान खाली घालून मी निघालो. मनात म्हटले, ‘ हि बया काय हात लावून द्यायची नाही. तशी पण गावची पोरे व सासर्याचा लवडा खाऊन मस्त उताटली आहे. कशाला हिच्या नादाला लागयचं? नाहीतरी कुठे अशी हि अप्सरा लागून पडली आहे? बघायला गेलं तर काळी…नाक ना नक्षा!’ मनाशी असे बोलत मी निघालो. तिचे घर जवळ आले तशी मनाला एक अनामिक हुरहूर लागली होती. चोरट्या पावलांनी तिच्याबद्दलचे सुप्त आकर्षण मनात आले होतेच. त्यामुळे तिने मला हाक मारावी व घरी बोलवावे असे आले होते. तिच्या घराजवळ आलो….दारासमोरून गेलो….चालण्याचा वेग मुद्दाम कमी केलेला होता… पण दरवाजा ओलांडून पुढे गेलो तरी तिने काही आवाज दिला नाही…एकप्रकारे विषण्ण मनःस्थितीत मी पुढे सटकलो. काही पावलं पुढे आलो. आता मुद्दामहून मला चालण्याचा वेग कमी करण्याची गरज नव्हती. अपेक्षा भंग झाल्याने तो आपोआपच कमी झालेला होता. दुसर्या दिवशी दुपारी ती परत आली. बरच वेळ बसली. मी यावेळी ठरून तिच्याकडेच बघत होतो. तिचा चेहरा मात्र निर्विकार होता. जणू हा खेळ तिला माहितीच नाही! मी तिच्याकडे बरच वेळ रोखून पाहीलं… पण ती ढिम्म! काहीच हालचाल नाही. किंवा कालच्यासारखे छातिच्या शिखरांचे दूरदर्शन नाही. मी काही वेळ वाट बघितली. मग वैतागून उठलो. ती मात्र आईशी बोलतच बसली होती. मी दारात आलो व मागे वळून पाहिले. कॉटवर आई व ती समोरासमोर बसलेल्या होत्या. आईची पाठ दाराकडे होती. त्याचा फायदा घेण्याचे मी ठरवले आणि दारातून मागे वळून पाहताना मी माझा हात प्यांटच्या झिपच्या भागावर ठेवला व वरून हात घासल्यासारखा केला. जणू काही नंदाकडे बघून मुठ मारतोय अथवा लवडा घासतोय असा! मला कल्पनाही नवह्ती कि माझ्या या कृत्याचे असे परिणाम होतील. नंदाने बोलता बोलता डोळे विस्फारले व माझ्याकडे बघतच राहिली. आईच्या लक्षात येईल हे हेरून मी लगेच सटकलो. मागे काय झाले माहिती नाही. ‘ साली, मला खेळवते काय? मी पण असले खेळ खेळण्यात तुझा बाप आहे म्हटलं! या असल्या खेळात आ पण शाळेत असतानाच मास्टरी मिळवली आहे. तुझे नशीब समज, काल आणि आज आई होती व तू आमच्या घरात होतीस… एकटी भेटली असतीस तर पार कुटून काढली असती तुला!’ असे मनात नाना विचार आणत मी बाहेर फिरत होतो. गावाकडे सौंदर्याचे निरनिराळे नमुने दिसत असले तरी एक तोटा असतो. तो म्हणजे मुद्दाम अंगचटीला जाता येत नाही. त्याशिवाय नुसत्या कपड्यांवर पाहून समाधान होत नाही पण विना कपड्यांचे देह किंवा कमी कपड्यांचे देह शहरात जसे बघायला मिळतात तसे गावाकडे बघायला मिळणे मुश्कील! कालच्यासारखाच मी संध्याकाळी घरी परत येऊ लागलो. नंदा कालच्यासारखीच दारात बसलेली होती. पण यावेळी मात्र मी कसलीच अपेक्षा मनाशी बाळगली नव्हती. त्यामुळे एकप्रकारे निर्धास्त होऊन व ताठ मानेने मी निघालो होतो. तिच्या घरासमोरून जात असताना अचानक आवाज आला, ” आमच्या घरी यायचं नाही अशी शपथ घेतलीया वाटतं!” या उद्गारांनी मी थबकलो. नंदाचाच आवाज होता. मी तिच्याकडे पाहीलं. ती आता दाराला टेकून उंबर्याच्या आत उभी होती. मी तिच्याकडे पाहीलं, कालचेच मिश्कील व खट्याळ भाव चर्येवर होते. पण मी त्याला भुललो नाही. ” असं काही नाही. पण बोलवल्याशिवाय उगाच का जायचं दुसर्यांच्या घरी!” मी उत्तरलो. तशी जराशी हसत ती म्हणाली, ” तर… तर… म्हणे दुसर्यांच्या घरी! इतकं काय आम्ही परकं आहोत? “यावर मी काय बोलणार? माझाय्ही नकळत माझी पावलं तिच्या घराकडे वळली. मी येत आहे हे पाहताच ती आत गेली. मी तिच्यापाठोपाठ आत गेलो. घराची रचना साधी अशीच होती. बाहेर हॉल असला तरी एक कॉट होती. बहुतेक सासरा इथे झोपत असावा. आत जाताना उजव्या बाजूला बेडरूम होती तर एकदम पुढे सरळ किचन. कॉटवर बसल्यावर किचन दिसत होतेच. हॉलमध्ये एकही खिडकी मात्र नव्हती. त्यामुळे संध्याकाळ झाल्यावर लाईट शिवाय वावरणे तसे कठीणच! मी आपला कॉटवर जाऊन बसलो. ती यावेळी किचनमध्ये होती. ती आत gas पेटवत होती. काही क्षण गेले व एक पद्धत म्हणून ती पाण्याचा ग्लास घेऊन बाहेर आली व माझ्याकडे तो दिला. खरेतर पाण्याची मला अजिबात गरज नव्हती पण औपचारिक संस्कारांना आ पण किती बांधलेले असतो ते आपल्याच लक्षात येत नाही. गरज नसताना मी पाण्याने भरलेला ग्लास हाती घेतला. अर्थात ग्लास हाती घेताना – देताना स्पर्श होणार हे गृहीत धरलेले असतेच… पण का कुणास ठाऊक… तिच्याही हातून ग्लास सुटेना व मी सुद्धा काही जोर न लावता ग्लासला नुसता हात लावला होता… प्रत्यक्षात माझी बोटे होती तिच्या बोटांवर… जराशी पकड बसली…. ” आह…!”कसलेही कारण नसताना व काहीही नसताना तिने हा हुंकार दिला! वास्तविक ३ मुलांची आई, रोज नवर्याचा लवडा खात असलेली हि बाई असल्या स्पर्शाने रोमांचित होणे शक्य नाही. बहुतेक मला तापवण्याची ती क्रिया असावी. पण हे मला तेव्हा उमगले नाही! तिच्या त्या हुंकाराने मी भारावलो. ‘ आपल्यात काहीतरी जादू आहे… आपल्या स्पर्शात… म्हणून ती ओमंचित झाली… शहारली…’ वास्तविक ती खरा तर मी शहारलो होतो! स्त्रियांचा स्पर्श मला काही नवीन नव्हता पण जेव्हा आ पण धाडसी वृत्तीने एखाद्या स्त्रीला स्पर्श करतो ती भावना काही वेगळीच असते. तिनेच आपला हात अलगद सोडवला व ती आत गेली. तिच्या पाठमोर्या देहाकडे हावरटपणे मी बघत होतो. तिच्या नितंबाची ती मोहक हालचाल पाहताना माझ्या लवड्यात चांगलीच खळबळ माजली होती. मांड्यांच्यामध्ये त्याला मी दाबून बसलो होतो. वास्तविक आमचा गेम उघडउघड चालला होता पण का कोण जाणे… इतक्यात आ पण जास्त पुढे जाऊ नये असेच मला वाटत होते. काही वेळ गेला. तिने चहा ठेवला होता ते वासावरून मी समजून गेलो. ” जास्त गोड चहा चालेल का? ” ” चालेल!”, ” बिनदुधाचा चहा चालतो का? आमच्यात दूध नाही. दूध संपले आहे.” अशी आमची प्रश्नोत्तरे हॉल टू किचन अशी चालू होती. तिच्या शेवटच्या प्रश्नावर मी उत्तर देणार होतो, ‘ बिनदुधाचा चालेल कि…तू फक्त ये इकडे त्यात कुठून कसं दूध टाकायचं ते मी बघतो….’ पण बोलण्याचे धैर्य झालं नाही. फक्त ” हो… चालेल!” इतकेच बोलून गप्प बसलो. काही वेळाने कपबशीची खुडबुड झाली व दोन हातांत तों कपबश्या घेऊन ती आली. बाहेर येताना तिच्या तोंडावर तेच हास्य होतं. त्याचा उलगडा मला काही होत नव्हतं. ” तसं आमच्यात रोज दूध असतं पण आज तुला मात्र मिळालं नाही. तेव्हा आज बिनदुधाचा घे… चहा!” माझ्याकडे कपबशी देता देता ती बोलली. कपबशी घेत असताना मी कपात अजिबात बघितलं नव्हतं. माझं सर्व लक्ष तिच्या चेहर्याकडे, छातीकडे व मांड्यांच्या मध्येच होतं. ती बोली तेव्हा काहीतरी बोलायचं म्हणून मी तोंड उघडलं, ” तुमचं दूध कसं संपल?…” अन मी जीभ चावली. डोक्यात सारखा तिचाच विचार व तिच्या कल्पना असल्याने मी पटकन बोलून गेलो. आणि बोलून गेल्यावर माझ्या लक्षात बोलण्यातील चूक आली पण बाण सुटला होता! तिच्या चर्येवर आश्चर्याचे भाव होते. वास्तविक मी गडबडून जायला पाहिजे होतं पण ती गडबडली. गडबडीने माझ्याकडे कपबशी देऊन ती बाजूला कॉटवर बसली. ती काही बोलली नाही. ‘ झाक मारली अन तोंडाचे गटार खोलले ‘ असे मी स्वतःला बोलू लागलो. यावेळी कपात पाहीलं तर चहा दुधाचाच होता! ती माझी फिरकी घेत होती तर… पण नकळतपणे मी तिचीच फिरकी घेऊन बसलो होतो.