बबन्या आ वासून ऐकत व्हता. डिएड व्हताच बाकिचे लोक पाच धा वर्स घरात बसून असतात नेमणुकीचा कागद मिळवायला. तिच्या मायला! हित बबन्याला पास झाल्याचे शर्टीफिकेट व नेमणुकीचा कागुद यका फटक्यात गावला. नेमणुकीचा कागुद गावताच मागच फुडच न विचार करता त्यो गडी लय खुश जाला व्हता नेमणुकीच्या गावी जायला. पन आता य्हो काय नवा लफडा त्याला कळेना. शालेचा पत्या नाही, त्या तर बदली ‘शालीला शिकवायच?
‘अव ऐकताय नव्ह, त्या शालीला द्याकी धाड्न.” पाटलानी आतमदी आवाज दिला.
गोरेली, दिसाया चांगली ठेंगणी ठसकी, नाकी डोळी निटस, जरा जाडगेली, केसाच्या दोन शेंड्या बांधलेली, पंजाबी ड्रेस घातलेली शालू मान खाली घालुन आली.
“शाले, हे आपले नवे मास्तर, यसस्सी व्हायच आनी कालेजला जायचय नव्ह तुला, तर हे मास्तर तुला शिकवणार. जा पाया पड त्यांच्या.” शालुने पाटिलानचे ऐकले व ती बबन्याचा पाया पडली. बबन्या उगीच लाजला अन आणखी गोंधळला.
जेवताना पाटीलच बोलत व्हते बाकी सगळे त्यांची टकळी ऐकत होते. बबन्या मान खाली घालुन गुमान जेवत व्हता. जेवन तर लै ब्येस व टेष्टी व्हत. उजव्या हातला पाटील डाव्या बाजूला पाटलीणबाइ व समोर शालु. पाटील त्यांच्या झेडपीच राजकारन पाटलीणबाइना समजावत व्हते. एक चाळीशीची मावशी त्यांना जेवण व्हाइत व्हती. शालू तिला शेवता मावशी हाक मारत व्हती.
जेवताना बबन्याला जाणीव व्हत व्हती की शालू त्येच्येकडे सारखी रोखून पहात व्हती. तिच्या मागे उभी राहून शेवता मावशीबी त्येला न्हाहाळत आहे.
जेवन झाल्यावर पाटील त्याला वाड्यामागचे आउटहौस दावायला टार्च घ्येऊन सोता आले. खर तर त्यो येक गराज व्हत. खालच्या बाजूला गराग अन त्यावर एक रूम काढली व्हती. ते जिन्यावर चढून वर गेले अन पाटलांनी दार उगडला अन दिवा लावला. बबन्या पहातच रायला. या रूममदी शहरावानी चकाचक फरशी, एक पलंग, त्यावर गादी, कोपर्‍यात एक टेबल खुर्ची, वर फिरणारा फॅन, खिडकीखाली स्वयपाकाचा एक वटा बी व्हता. शिवाय एक आंगोळीची खोली, त्याच्यात नलाच्या तोट्या व बाजूला हागायला जायला टायलेट, त्याच्यासाठी पाण्याची टाकी अशी समदंी लै अपडेट आरींजमेंट व्हती. बबन्या त्यो रूम पाहून तर लै खुश झाला.च्या मायला होस्टेलला बी असली चैन नव्हती त्येला!
“मास्तर आज आराम करा ऊन्यापासून च्यामारी शिकवणी चालू करा तुमची काय? बाकी काय लागल तर त्या शेवताला सांगा. म्हणजी ती तुमची चकाचक सोय करती बगा मास्तर.” पाटीलाच्या ह्या म्हनन्यावर बबन्याने लगेच मान डोलाऊन “जी” केले.
पाटिल जाताच बबन्याने त्या पलंगावर त्याची वळकटी पस्यारली व त्ये बेणं गुरगुट झोपुन ग्येल.
सकाली त्याला जाग आली तवा ठन खोलीत आली व्हती. गडबडीन बबन्याने सकालचे त्याचे पोग्राम उरीकले व त्यो अंगुलीला ग्येला. पंचा गुंडालुन त्यो बाघेर आला तस दार वाजल. उघडल तर दारात शेवतामावशी!
शेवता रंगाला मुळची गोरी गोमटी असली तरी तिच त्यांड ऊनान जरा रापले व्हत. ठेगनी ठुसकी, जरा सुटलेली, पन दिसायला काही वाइट नव्हती. गोंदवलेले कापाळ व हनुवटी, केसाचा अंबाडा, अंगात लांड सफेद रंगाच सॅटीनच पोलकं, त्यातून उठून दिसणारी तिची पपयावणी थानं पाहून बबन्या यकदम अटेन्शन मदी ग्येला. तिची चकाचक सफेद गोल साडी, साडीचा पदर कमरेला खोचलेला.च्या मारी! शेवताबाई तर यकदम अपडेट दिसीत व्हती. त्याची झोप पार उडाली.
ती खोलीबर फिरली. ती चालताना तिचे भोपळ्यासारखी गांड तर अशी काही हलत होती की त्याला त्याची नजर बाजूला करायला लै तरास झाला अन सकाळी सकाळी त्याच्या पंच्यात तंबु उभा झाला.
“काय मास्तर शेट झाला की न्हाय या रूममदी? काय लागल तर मला सांगा. काय?”
चहा व नाश्ट्याचा ट्रे टेबलावर ठेवत, “काय मास्तर चाय पानी घेनार नव्ह?” उत्तराची वाट न बघता ती खोलीत फिरू लागली. “काय मास्तर झोप लागली की नाही यक? आताचा पिवा, माझा नाश्टा बे संग आनला हाये. नाश्टा करा, मंग चालू करा तुमच शिकावनी का काय ते.”
शेवताने पलंगावर ठिय्या मारला व फतकल मारून पाय वर करून बबन्याला न्याहाळू लागली. बबन्या अजून पंचावरच व्हता. तो कसाबसा पंचा सावरत खुर्चीवर बसला वचा पिऊ लागला.
तोचा पिताना ती त्याच्याकडे बघून लै गोड हासली. बबन्या येऊ पाहणारा ठसका आवरत हसला.
“काय मास्तर किती बुकं शिकला म्हनायचं?”
“मी डियेड हाय.”
“आरं वां. म्हणजी येस्सेस्सी न्हाइ केली वाटत तुमी. असु दे. मंग वय किती तुमच?”
“आता वीस पुर होइल या साली.”
“काय लगिन झाल की नाय?”
बबन्याने नुस्ती मान हलवली.
“आरं आमच्या हित तुमच्या वयाचे बापे दो मुलाचे बाप व्हतात.” शेवताने आच्यर्याने तोंडावर पदर लावला व हसली.
“तुमी काय शालुताईंची मावशी वाटत.” बबन्यान काय तरी विचारायच म्हनुन विचारल.
“हं तशी मी तिची मावशींच हाय. तिची आय ग्येली तवा शाली चार वरसाची व्हती. तिला संबाळायला पाटलान मला आनली. मी बी माज्या बाच्या घरात अशीच पडून व्हते. माजा लगीन जाला अन तिन वरसात मी वांझ म्हनुन माझा धनी ग्येला व्हता मला सोडून. मंग तवापासून मी शालीची आय बी अन मावशीबी!” तिने सहजपणे माहिती पुरवली.
“पन मला सांगा मास्तर तुमी अजून लगिन का न्हाही क्येला. लगिना बिगुर कस जमत तुमाला?”
“मी यंदाच माझं कालेज पुर के ल. शहरात हास्टेलला व्हात व्हतो. तिथ बाकी समदंी सोय अस्ते.”
“अर म्हनजे तिथे बाकीच्या सोयीबी असतात की काय?” हे बोलताना तिने हसत नाकावर टिचकी मारून दाखवली.
बबन्याला पहिल्यांदा तिचा नाकावर टिचकीचा इशारा येकदम बंपर ग्येला. पन जशी त्याची ट्युब प्येटली अन तिच म्हनन समजला, तसा त्यो गडी लय लाजला. ही बाय पाच मिन्टाच्या वळखीत त्येला असे बेधडक कस विचारायतेल याचा त्यो इचार करू लागला. पन खर तर त्याला तिच्या बोलन्यान आतून गुदगुली व्हत व्हती. त्यामुळकी काय त्यो बापडा परत त्याचा पंचा सावरायला लागला.
“म्हनजे कस?” त्याने ठरवला आपनबी हिची फिरकी घ्यायची.
“अव तुमी वीस वरसाचे, चांगले धडधाकट दिसता. एका तरून बाप्याला बाइ लागते. त्यो बाई बरूबर काय करत्यात त्ये ठाव न्हानी जनु तुमाला? अव मास्तर कदी बाइ बरूबर झोपला की न्हाय कदी? इश्श…! काय मास्तर फाजील तुमीबी! आता मी बाइमानुस. माज्याकडून सगळ तुमाला पुसु अस म्हनता की काय?”
“अव न्हाय वो. मी अजून तस काय क्येल न्हाय.”
“आता तस म्हनजे? त्यात काय वंगाळ अस्त की काय मास्तर.” ती बबन्यावर डाफरली अन त्याला बारकाइने न्याहळत बोलली. “घ्या नाश्टा खावा. आज पोवे क्येल्येत.”
बबन्याने लगेच पोव्याची बशी उचीलली व तो पोव्याचे बकाण भरू लागला.
“अव सावकाश खावा. काही घाई न्हाही. आज पाटील व पाटलीन सक्वाली फाटेच्यालाच पुन्याला ग्येलेत. त्ये येकदम रातच्याला येनार. ती शाली अजनबी उटली न्हाई. तशी ती नवाशिवाय उटत न्हाही बगा. तवा आज दिसभर आख्ख्या वाड्यात आपन तिघच हायत. तवा तुमी एकदम निवांत खावा.” त्याने मान डोलावली.
तिन तिची उलटतपासणी परत चालू क्येली. “बर मंग मास्तर मंग तुमचा उठतो तवा काय करता?”
बबन्याला आता मात्र जोरदार ठसला लागला!
“मास्तर वर बगा. सासू तुमची आठवान काडते बगा.” बबन्याने लोट्यातून पान्याचा येक घुट घ्येतला.
“हं तर काय म्हनत व्हते मी? बाइला बगून उठतो तवा काय करता? अव लाजता काय त्यात! निसर्गधर्मच अस्तो तो मास्तर! त्यात कायबी वंगाळ न्हाय. मंग उठला की घालावासा वाटतो की नाय बाईच्या भोकात? बर मंग मास्तर त्ये भोक तरी बगीतला हाय की नाय तुमी?” ती मशिनगनवानी मास्तरावर तिच प्रश्न हानत व्हती.
बबन्यान पंचाचा तंबू संबाळत मान हलवली.
“अव म्हनजी तशी कापडाबिना नागडी बाइ बगितली असलच न्हाय का तुमी. तुमच्या गावात, कालेजला ग्येला व्हता त्या शहरात? अव शेजारी, पाजारी, नातेवाइकात बाया मानस असतातच ना! त्यातल कूनी तरी तुमाला ह्या गोष्टी शिक्यावल्या असतीलच ना कदीना कदी? बर त्या चालू शिणीमात तरी पायल्या असतीलच ना?”
बबन्याला लाजत मानन न्हाय म्हनत व्हता. तिचे चावट बोलन खर तर लय आवडल व्हत. त्याचा पंचात उटलेला तंबू त्याला साक्ष व्हता. पन चेहर्‍यावर तस न दावता त्यो हळूच बोलला, “न्हाय बा मला तस कूनी भ्येटलं न्हाय बगा आज तोवर.”
“तुमी शिकली सवरलेली मानस आगदी अडानी व ब्येकार बगा. तुमाला लिहिता वाचता येत पन सोताचा उठला की काय करायच माहित नाही. बाकी दुनियाभरच सगळ माहित, पण चोदायच माहित न्हाही म्हनजे बगा!”
बबन्याला काळीज लय लकलकाया लागल. त्येला जरा जरा अंदाज येत व्हता. समजत व्हत तिची गाडी कुठच्या दिशला निगाली ते. त्या नुस्त्या विचारान त्याचा लंड त्याच्या पंचात उड्या माराया लागला व्हता.
इतक्यात डोचक्यावर फिरणारा पंखा गप झाला. “छ्या! गेले बगा लाइट.” आता कधी येतील याचा न्येम नाही बगा.”
