रेखा आज प्रथमच एकटी गावाला जायला निघाली होती. खरं तर ती गेल्याच महिन्यात ती १८ वर्षाची झाली होती. पण तिला वाटत होत की ती खूप मोठी झाली आहे.
तिने एकटीने बसने आजीकडे कोकणातल्या गावी जायचा हट्ट धरला व घरात सगळ्यांची संमती मिळवली. तिची बारावीची परीक्षाही आटोपली होती, त्यामुळे तिला पाठवण्यात बाकी काहीच अडचण नव्हती.
तिच्या बाबांनी तिला रात्री बसमध्ये बसवले व सकाळी ती एकटी सुखरूप गावाला पोचली सुद्धा. मामा आला होता, तिला स्टॅडवर उतरवून घ्यायला. आजीच्या गावाच्या घरी जाताना मामाला त्याच्या पल्सरवर त्याच्या मागे घट्ट मिठी मारून बसताना ती गावात घालवलेल्या तिच्या लहानपणाच्या मस्त आठवणींची उजळणी करत होती.
आजीच्या गावाला रहायला रेखाला खूप आवडायचे. लहानपणापासून तिच्या गावाच्या आठवणी इतक्या छान होता की जेव्हा संधी मिळेल तेव्हा ती गावाला जाण्यासाठी ती हट्ट करी. गावची नारळाची बाग, तिच्या आजीचे नवे शेत, त्यात खणलेली मोठी विहीर, सभोवतालचे हिरवे गार रान, हे सगळे तिला अगदी हवे हवेसे वाटे.
तिच्या आजीला दोनच मुले. एक रेखाची आई, दुसरा तिचा अमित मामा. तिचा मामा आणि तिची आई यांच्या वयात बरेच अंतर होते. त्यामुळे मामा असला तरी अमित तिच्याहून ५ वर्षेच मोठा होता. त्यामुळे त्यांची दोघे खरं तर मित्रच होते व त्यांचे मस्त जमे.
आजीचे गाव अगदीच छोटे होते, आजूबाजूला २/४ घरे मोजली की गाव संपे. तिची आजी अमित मामा तान्हा असताना विधवा झाली, तरी तिने हिंमतीने संसार केला, गड्यांकडून शेतीची कामे करून घेतली.
सुपीक जमीन, भरपूर पाणी व भरपूर मेहनतीने घेतलेली, नारळ, सुपारी व मिरी, वेलचीची शेती, त्यामुळे आजी चांगली पैसे बाळगून होती. अमितच्या नावाने तिने दहा वर्षापूर्वीच तिने आणखी एक १५ एकर जमिन घेऊन ठेवली. अमित मामाला कळायला लागल्यापासून त्या नवीन जमिनीचे काम आजीच्या देखरेखी खाली बघतो.
खरं तर आजीच्या गावातल्या घराला आजूबाजूच्या घरात रहाणार्या, वयाने तिच्यापेक्षा मोठ्या असलेल्या दोन मैत्रिणी जया, व जयाची तिच्यापेक्षाही मोठी बहीण सोडल्या तर रेखाला खेळायला कोणीच नव्हते. त्यामुळे दिवसातला बहुतेक वेळ तिचा मामाच तिचा मित्र असायचा. आजीच्या शेजारच्या घरात रहाणारी जया तिच्याहून ४ वर्षांनी मोठी असली तरी तिचे जयाशी चांगले जमे.
रेखा, जया व अमित मामा तिघांची झकास गट्टी होती. जया म्हणजे तिची लीडर, ती सांगेल तसे रेखा ऐकणार, ती सांगेल तो खेळ रेखा खेळणार. मग ती मामालाही त्यांच्या खेळात सामिल करून घेणार.
त्यांचा सगळ्यात आवडता खेळ होता ‘घर घर’. त्यात नेहमीच अमित बाबा, जया आई व रेखा मुलगी बनायचे. आजीच्या नारळाच्या बागे मागल्या एका रिकाम्या गोठ्यात त्यांचा दिवसभर खेळ चाले.
स्टॅडवरून मामाच्या मागे बसून बाईकवरून घरी जाताना रेखाला जुन्या आठवणी येत होत्या. ती दहा वर्षाची होती तेव्हाची आठवण येत होती. दिवसभर हुंदडल्यावर आजी त्यांना काळोख पडायच्या आत घरात बोलावून जेवायला घाली. मग आजी घरातले कंदील विझवून टाकी. त्यांच गाव इतके लहान होते की वीज अजून पोचली नव्हती. तिची आई व आजीच्या आजीच्या खोलीत गप्पा चालत.
रेखा पडवीत मग मामाच्या मांडीवर बसून तिच्या आवडत्या भुताच्या गोष्टी तिला सांगे. भूत, पिशाच्च, हडळ, मुंजा, खवस यांच्या गोष्टीचा मामाकडे इतका मस्त स्टॉक होता की तिची आई त्यांना, आता झोपा, सांगे तोवर ती मामाच्या भुताटकीच्या गप्पांत खूप रंगून जाई. प्रचंड भीती वाटली तरी!
तिला अजून आठवण होती मामाच्या मांडीत बसलं की काही वेळाने तिच्या ढुंगणाला काही तरी कडक टोचे. रेखा मग तिचा फ्रॉक वर घेऊन परत परत तो कडक स्पर्श तिच्या कूल्ह्यांच्या मधोमध घ्यायचा प्रयत्न करत राही. मामाच्या गोष्टी अनेकदा ऐकून तिला पाठ झाल्या तरी ती त्याला परत परत सांगायला लावी.
त्याच वर्षी आजीने नवीन शेतात एक बोअर विहिर घेतली व पंप लावला. पाणी साठवायला मोठा हौद बांधला. त्यात अमित मामाने तिला पोहायला शिकवले. पाठीला भोपळा बांधून तो तिला त्याच्या हातावर घेई व तिला पाय मारायला शिकवे.
तसे शिकवताना तिला धरताना त्याचा एक हात तिच्या छातीवरच्या बोरा इतक्या गाठींवर दाबला जायचा. असं झालं की रेखाच्या अंगातून एकच शिरशिरी जायची. कधी कधी तर आणखिनच धमाल यायची. तिच्या मांड्यामध्ये मामाचा आधाराला धरलेला हात यायचा.
मामाच्या राकट हाताने तिला तिथे तर तिला इतक्या गुदगुल्या झाल्या की त्या रात्री मामाच्या मांडीत बसल्यावर तिने मामाचा हात तिच्या मांड्यात ठेवला व त्याला तिथे गुदगुल्या करायला लावल्या.
नंतर दोन तीन वर्षे तिला फक्त गणपतीलाच गावी जाता आले, तेही अगदी दोन दिवसासाठी. ऊन्हाळ्याच्या सुट्टीत तिचे बाबा सगळ्यांना घेऊन कधी शिमला कुलू मनाली, कधी दार्जिलिंग, कधी कन्याकुमारी जात असे. मग तिला आजीच्या गावाला जायला मिळालेच नाही. नंतर आले दहावीचे वर्ष, मग बारावीचे. त्यामुळे तिला गावाला मनासारखे जायलाच मिळाले नाही.
खरं तर गावाला नेले नाही की तिला बाबांचा भारी राग यायचापण त्यांनी एकदा लांबच्या सहलीला गेले की खूप मजाही यायची. गावाला न गेल्यामुळे तिला खरे चुकायला व्हायचे ते मामाच्या भुताटकीच्या गोष्टी न ऐकायला मिळाल्यामुळेच.
ती लायब्ररीतून भुताच्या गोष्टीची पुस्तके घरी आणून सपाट्याने वाचून काढायची. पण मामाने सांगितलेल्या वेगवेगळ्या भुताटकीच्या गोष्टी, त्यातली दृष्ट भुते, त्यांना आवरणारे व पळवून लावणारे मांत्रिक हे मात्र तिच्या डोक्यात सदैव फेर धरून असत.
गेल्या वर्षी तिला आईने सांगितले की मामाचे लग्न जमले. तिला प्रचंड आश्चर्य वाटले. पण तिला आईने सांगितले की तिची शेजारची मैत्रिण जया हीच तिची मामी होणार तेव्हा तिला खूप आनंद झाला.
मामाचं लग्न गावातच दणक्यात झाल. त्यावेळी तिला खरं तर गावाला खूप दिवस रहायचे होते व जया मामी बरोबर खूप गप्पा मारायच्या होत्या व मामाकडून इतके दिवस बुडलेल्या भुताच्या गोष्टी परत ऐकायच्या होत्या. पण ते तिचे बारावीच वर्ष होते म्हणून तिला आईच ऐकून मुंबईला दोनच दिवसात परत यायला लागले.
आता मात्र एकदाची ती बारावीची परीक्षा होताच ती हट्टाने गावाला निघाली, अगदी एकटी! व मजेत ती गावाला पोचली सुद्धा! कधी एकदा जया, सॉरी, जया मामीला भेटते असे तिला झाले होते.
मामाने बाईकवर मागे तिची बॅग बांधली होती व पुढे पेट्रोल टॅंकवर तिची दुसरी पिशवी ठेवली. त्यामुळे त्याला सीटवर अगदी मागे सरकून बसायला लागले होते.
गेल्या पाच वर्षात रेखाच्या नितंबांची गोलाई अशी काही वाढली होती की नेहमीसारखे एका बाजूला तिला इतक्या सामानात बसणे शक्यच झाले नसते. इतक्या कमी जागेत बसायचे म्हणजे तिलाही बाईकवर दोन्ही बाजूला पाय टाकून बसायला लागले. नशीब तिने पंजाबी ड्रेस घातला होता म्हणून.
खरं तर ती मामाला अगदी चिकटून बसली होती. पण प्रत्येक खड्ड्यात तिला असे काही धक्के लागत होते की प्रत्येक वेळा तिचे गोळे मामाच्या पाठीवर चपटे होत होते. गेल्या पाच वर्षात तिच्या छातीवरची बोरे मस्त संत्र्याच्या आकाराची झाली होती.
ते गोड धक्के सहन करत ते एकदाचे घरी पोचले. आजीने दारात तिच्यावरून भाकर तुकडा ओवाळला व तिने आजीला वाकून नमस्कार केला व घट्ट मिठी मारली.
“कशी असा तू पोरी? बरी होती का तुझी परीक्षा? आज किती वर्षाने रहायला येतेस पोरी.” तिने मान हलवत आजीच्या शेजारी उभी असलेल्या जया मामीकडे पाहिले. तिने मनाशी ठरवले होते, काही झालं तरी तिला ‘जया मामी’ म्हणूनच बोलवायचे. ती तिला पाया पडायला वाकलीपण जयाने तिला घट्ट मिठी मारली.
सकाळी त्या चौघांच्या गप्पा झाल्या. मग मजेत जेवण झाली. जेवण झाल्यावर आजी झोपायला गेली. आजी आत जाताच अमित मामाला जया मामी घेऊन तिच्या वरच्या खोलीत गेली. रेखाला जरा रागच आला, पण करणार काय आता ती जया मामी झाली होती ना तिची!
तिने बॅगेतून बरोबर आणलेले भुतकथा मासिक वाचायला घेतले. वाचता वाचता ती झोपून गेली. पण त्या रात्री मग परत त्या तिघांच्या उशीरा रात्रीपर्यंत अशा काही मस्त गप्पा रंगल्या की जणू त्यांनी गेल्या ५ वर्षाचा गप्पांचा साचलेला बॅकलॉग बराच कमी केला.
रात्री तिने मामाला भुताची गोष्ट सांगायला लावलीच. सर्वात कडी म्हणजे रात्री तिने जया मामीला तिच्या जवळच झोपायला लावले. त्यावरही कडी म्हणजे जया मामीने तिला एका भुताची व त्याला झाडावरून उतरवणाऱ्या एका मांत्रिकाची गोष्ट इतकी मस्त रंगवून सांगितली की तिची मस्त टरकली व झोप लागेपर्यंत रेखाने मामीचा हात काही सोडला नाही.
सकाळी जरा उशीराच तिला जाग आली. जया मामीशी गप्पा मारताना कधी झोप लागली ते तिला कळलेच नव्हते. सकाळी पहाते तर काय ती लबाड जया मामी तिच्या शेजारी नव्हतीच!